Według muzealników obecny stan zachowania pozostałości kaplicy wymaga pilnego przeprowadzenia szeregu prac konserwatorskich i restauratorskich.
Muzeum Bitwy pod Grunwaldem, które jest jednostką kultury samorządu woj. warmińsko-mazurskiego, próbowało wcześniej uzyskać dotację na ten cel. Jak podano w opisie zbiórki, wnioski o dofinansowanie z budżetu ministerstwa kultury nie zostały rozpatrzone pozytywnie.
- Pisaliśmy do różnych programów ministerialnych, ale nie otrzymaliśmy pieniędzy z żadnego z nich. A ponieważ zabytek ulega degradacji, postanowiliśmy zrobić taką nietypową akcję w postaci zrzutki na ratowanie tego obiektu - powiedział PAP dyrektor muzeum Szymon Drej.
Dyrektor przyznał, że nie słyszał, aby jakieś inne publiczne muzeum w Polsce szukało wcześniej środków na tego typu przedsięwzięcie poprzez internetową zbiórkę. Jego zdaniem, nie ma nic kontrowersyjnego w tej inicjatywie. - Każda forma pozyskania pieniędzy na pomoc zabytkom jest słuszna - podkreślił.
Uzyskane poprzez zbiórkę wsparcie ma zostać przeznaczone na prace konserwatorskie i restauratorskie: renowację ogrodzenia z jego częściowym wzmocnieniem oraz renowację muru kaplicy pobitewnej. Ze względu na zły stan techniczny pozostałości kaplicy, prace trzeba wykonywać ręcznie. Przebieg i rezultaty tych prac miałyby być na bieżąco pokazywane za pośrednictwem mediów społecznościowych.
Dawną Kaplicę Najświętszej Maryi Panny wzniesiono z inicjatywy Wielkiego Mistrza Henryka von Plauena. Datowana na 1411 roku kaplica pobitewna powstała w miejscu, gdzie prawdopodobnie stacjonował obóz wojsk krzyżackich. Podczas badań archeologicznych prowadzonych w XX w. odkryto tam masowe groby, w których pochowane były szczątki mężczyzn w wieku 25-50 lat, z licznymi śladami urazów na czaszkach.
Według niepotwierdzonych informacji kaplica pobitewna stanęła w miejscu śmierci Wielkiego Mistrza Zakonu Krzyżackiego Ulricha von Jungingena. Na przestrzeni wieków była kilkukrotnie przebudowywana. Pierwotna drewniana konstrukcja spłonęła podczas wojny polsko-krzyżackiej, tzw. głodowej. Została odbudowana jako murowana. W XV w. obiekt powiększono do wymiarów 12 na 23 m, a do budowy wykorzystano kamień polny.
Na przekór starań władz pruskich o umniejszenie znaczenia tego miejsca, przez cały czas kaplica funkcjonowała jako symbol zwycięstwa wojsk polskich nad zakonem krzyżackim i była celem pielgrzymek. W kolejnych latach budynek ulegał jednak stopniowej degradacji, co spowodowało, że w 1720 r. władze pruskie poleciły rozebrać ruinę.
Muzeum Bitwy pod Grunwaldem funkcjonuje od 1960 roku. Od dwóch lat trwa budowa jego nowej siedziby, która przedłuża się z powodu sporów z kolejnymi wykonawcami. Dotację w wysokości ok. 15 mln zł ze środków unijnych przekazało na tę inwestycję Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a drugie tyle dołożył samorząd wojewódzki. (PAP)