Orzechowo – zniszczona przez komunizm wieś-widmo, w której prawie nikt nie mieszka [ZDJĘCIA]

Opuszczona wieś ukryta w lasach. Gdzie leży Orzechowo?

Orzechowo leży na uboczu, w odległości 2 km od Swaderek, na wielkiej polanie otoczonej bagnami i lasami. Choć przy drogach wciąż stoją znaki informujące, w którym kierunku należy się udać, aby tam trafić, to miejscowość jest praktycznie opuszczona. Według danych Wikipedii, w Orzechowie obecnie mieszkają 4 osoby – leśniczy z rodziną. Jednak nie zawsze tak było. W 1939 r. mieszkało tam 14 rodzin. Znajdowały się tam: szkoła, dom parafialny dla starszych ludzi czy kuźnia. W 1953 r. wieś zamieszkiwało 21 osób, a w 2005 r. już tylko 12.

Orzechowo ma długą i bogatą historię

Orzechowo powstało prawdopodobnie w roku 1575 w dobrach kapituły warmińskiej. Założono ją jako osadę młyńską, zasiedloną przez Polaków. Dane z lat 1785 r. i 1820 r. określają miejscowość jako „królewską wieś chłopską”, z 15 domami i 85 mieszkańcami.

W 1910 r. z inicjatywy ks. proboszcza Kierszpowskiego zbudowano kościół katolicki pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Jest on nazywany najpiękniejszym kościołem w gminie Olsztynek. W wyposażeniu kościoła znajdują się barokowy ołtarz oraz dwa żyrandole w kształcie dzwonów. Starszy jest drewniany. To na nim upamiętniono mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej. Umieszczono na nim 43 nazwiska, są to m.in.: Kowalewski, Hoh, Choina, Mathiak, Biernath, Baczewski, Zacheja, Sopella, Baszkrowith, Kasprowski, Kottkowski, Michalczik, Czeczko, Oppenkowski, Urban, NIemierza, Balewski, Jurewith, Quitek, Wieczorek, Piotrasch, Popowski, Bendorza, Broch.

Drugi żyrandol wykonano z poroży jeleni. Jest on darem od koła łowieckiego podarowanym w 2010, z okazji stulecia świątyni. Wśród wyposażenia znajduje się jeszcze neogotycki konfesjonał szafowy oraz organ. Na witrażach przedstawiono sceny z życia Jana Chrzciciela. 26 stycznia 2000 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków na listę dóbr kultury. Tuż obok obiektu znajduje się cmentarz podzielony na część starą i nową, gdzie wciąż odbywają się pochówki. Najnowsze groby datowane są na 2022 r.

Szybki upadek Orzechowa w czasach komunizmu

Choć wioska jeszcze w połowie XX wieku tętniła życiem, to jej upadek zaczął się w latach 70. minionego wieku. Wtedy na skutek działań ośrodka wypoczynkowego Urzędu Rady Ministrów w Łańsku, gdzie odpoczywali i chodzili na polowania polscy oraz zagraniczni działacze komunistyczni, postanowiono wysiedlić miejscowość, aby rozbudować ośrodek. Ówczesne władze oraz PZPR zmusiły mieszkających tam Warmiaków do sprzedaży ojcowizny, kusząc ich możliwością wyjechania na stałe do Niemiec.

W 1953 r. w Orzechowie przez 10 dni wypoczywał prymas Stefan Wyszyński. Na kościele widnieje również tablica upamiętniająca tamte wydarzenia. Napis brzmi: „Prymasowi Polski Stefanowi Kardynałowi Wyszyńskiemu przebywającemu w Orzechowie 5-15 sierpnia 1953 roku przed trzyletnim uwięzieniem, Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana, 14 lipca 2013 r.”.

Narrator kroniki parafii Orzechowo w 1977 r. opisał ostatnie wydarzenia z życia wioski w następujący sposób: „Pluski przeżyły odpust ku czci św. Michała Archanioła, bardzo uroczyście, choć już bez orkiestry jak to bywało dawniej. Wyjazdy do RFN podcięły również istnienie orkiestry dętej. W parafiach zamieszkałych dotąd w absolutnej większości przez Warmiaków robi się coraz smutniej. W tym roku wyjechała do RFN ostatnia rodzina z Orzechowa - rodzina Biehs. Ona czuwała nad kościołem i przechowywała klucze. Orzechowo wioska przestała istnieć…”.

Opuszczone miejscowości na Warmii i Mazurach. Tam nie znajdziesz żywej duszy!

Listen on Spreaker.