- Giławy to malownicza wieś w województwie warmińsko-mazurskim o bogatej historii, założona w 1407 roku.
- Miejscowość, zniszczona w XV wieku, została ponownie zasiedlona w XVI wieku i w XIX wieku wybudowano w niej kościół oraz prężnie działała polska szkoła.
- Giławy leżą na pograniczu Warmii i Mazur, co czyni je miejscem unikalnym kulturowo, z zachowanymi zabytkowymi zabudowaniami.
- Odkryj więcej fascynujących szczegółów z historii i teraźniejszości Giław, czytając cały artykuł!
Giławy to urokliwa wieś w gminie Purda. Ma duże znaczenie historyczne
W województwie warmińsko-mazurskim znaleźć można wiele ciekawych i malowniczych miejscowości, o których wiele osób nawet nie słyszało. A szkoda, bo niektóre wsie mogą pochwalić się bardzo bogatą historią. Jedną z nich jest miejscowość Giławy w gminie Purda, w pobliżu jeziora Serwent.
Giławy powstały w roku 1407. Pierwsza nazwa miejscowości brzmiała Sirwithen, która zachowała się w nazwie jeziora Serwent, w lesie Gillaw (akt lokacyjny, wystawiony został 19 sierpnia 1407 r. dla Jacoba zwanego Gillau, syna Mykensa Sirwinthen, na 40 łanów, w tym 4 wolne dla sołtysa). Jej założycielem była kapituła warmińska. Pierwsza lokacja była nieudana i w roku 1441 ponowiono ją już pod nazwą Giław. W 1479 roku, w czasie konfliktu z biskupem warmińskim Mikołajem Tungenem, wojska króla polskiego całkowicie zniszczyły wieś. W XVI wieku zasiedlono ją przybyszami z Mazowsza. W 1598 r. nadano Janowi Zuentara przywilej założenia karczmy na prawie chełmińskim.
W roku 1820 Giławy zamieszkiwało 109 mieszkańców. W 1898 roku z inicjatywy miejscowej ludności polskiej zbudowano tam kościół katolicki. Świątynię zbudowano w stylu neogotyckim. Kilkanaście lat później dobudowano plebanię. Utworzona w 1921 roku parafia obejmowała wsie: Giławy, Groszkowo, Gąsiorowo, Zaborowo, Nerwik, Rusek Wielki, Rusek Mały, Podlazy, Klucznik. Pierwszym proboszczem parafii był ksiądz Kowalski. Kościół posiada organy, które trafiły tam z kościoła w Klebarku Wielkim na początku XX wieku. Organy te mają około 170 lat. Obok kościoła znajduje się cmentarz, na którym umieszczone są mogiły kilkuset zmarłych.
W 1911 r. na 111 dzieci we wsi, 105 mówiło po polsku. W 1928 roku była to duża wieś, ze szkołą i pocztą, licząca 463 mieszkańców. W latach 1931–1939 istniała tam również osobna szkoła polska, w której uczyli: Janusz Setny, Edward Turowski, Konrad Sikora, Franciszek Sznarbach oraz Paweł Trzciński.
Sołectwo Giławy leży na pograniczu Warmii i Mazur
Sołectwo Giławy, w którego skład wchodzą także wsie: Gąsiorowo, Groszkowo, Nerwik, Zaborowo, ma charakterystyczne położenie, bo znajduje się na pograniczu Warmii i Mazur. Między Giławami, a Gąsiorowem znajduje się jeden z nielicznych kamieni granicznych wskazujący granicę pomiędzy Warmią i Mazurami. Na Warmii leżą Giławy, Groszkowo, Nerwik, a na Mazurach Gąsiorowo i Zaborowo. Bliskie sąsiedztwo wymagało i wymaga dobrosąsiedzkich stosunków mieszkańców, pomimo ich odrębności kulturowej i religijnej.
We wsi Giławy znajdują się ciekawe zabudowania warmińskie. Tuż przed miejscowością jest stare warmińskie siedlisko, które zamieszkiwał najbardziej znany Warmiak, regionalista, pisarz, autor „Elementarza gwary warmińskiej” Edward Cyfus. W budynku mieszkalnym zobaczyć można mini muzeum dawnych sprzętów domowych i gospodarskich.
