Spis treści
Ta słynna wieś leży zaledwie 20 km od Olsztyna. Co roku odwiedzają ją tysiące wiernych
Gietrzwałd to popularna wieś w powiecie olsztyńskim, która leży zaledwie 20 km od Olsztyna. Miejscowość zyskała sprawę nie tylko za sprawą walorów naturalnych, ale przede wszystkim ze względu na objawienia maryjne, które miały miejsce w 1877 roku, od 27 czerwca do 16 września. Dwom dziewczynkom – 13-letniej Justynie Szafryńskiej z Nowego Młyna i 12-letniej Barbarze Samulowskiej z Woryt – objawić się miała na przykościelnym klonie Matka Boża. Następnie podobne objawienia miały też inne osoby we wsi. Według tych relacji Maryja miała przemawiać do nich po polsku, a konkretnie w gwarze warmińskiej. Zdarzenie wzmocniło ruch polski na leżącej w zaborze pruskim Warmii. Od czasu objawienia do sanktuarium maryjnego w Gietrzwałdzie co roku przybywają rzesze pielgrzymów nawet około miliona rocznie. Gietrzwałd to jedyne miejsce objawień w Polsce uznane przez Kościół i jedno z dwunastu na świecie. W miejscowości znajduje się sanktuarium maryjne, którym opiekują się od 1945 kanonicy regularni laterańscy.
Gietrzwałd ma bogatą historię. Powstał już w XIV wieku
Wieś została lokowana 19 maja 1352 roku na prawie chełmińskim przez kapitułę warmińską na 70 łanach. Miejscowość znajdowała się w komornictwie olsztyńskim na Warmii, na terenie dawnej pruskiej ziemi Gudikus, w pobliżu granicy z Prusami Górnymi na Pasłęce.
Zasadźcą wsi był Dytryk (niem. Dittrich lub Ditter), który następnie otrzymał od kapituły warmińskiej urząd sołtysa. 8 łanów było wolnych dla sołtysa i 5 na uposażenie kościoła. Sołtys otrzymał także przywilej założenia karczmy z prawem sprzedaży piwa, chleba i mięsa. Połowa czynszu z karczmy miała trafiać do kapituły warmińskiej. Do roku 1359 powstała w Gietrzwałdzie pierwsza drewniana kaplica. Krótko później istniała tu już parafia. W wyniku I rozbioru i sekularyzacji Warmii w 1772 roku Gietrzwałd znalazł się w granicach Królestwa Prus w prowincji Prusy Wschodnie. W 1945 roku wieś wróciła do Polski.
Co zobaczyć w Gietrzwałdzie?
Gietrzwałd, choć nie jest to duża miejscowość, może pochwalić się wieloma zabytkami, które warto zobaczyć na własne oczy. Należą do nich:
- Bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gietrzwałdzie;
- Kaplica wotywna św. Józefa zbudowana w 1877;
- Kapliczki w większości z XIX w., wzniesione z cegły na planie kwadratu, dwukondygnacyjne;
- Plebania z 1915;
- Organistówka z 1884;
- Domy.
Jak dojechać do Gietrzwałdu?
Z Olsztyna do Gietrzwałdu można dojechać zarówno samochodem, jak i autobusem. Pociągi nie kursują do tej miejscowości. Podróż autem zajmuje około 24 minut, a trasa liczy ponad 17 km. Aby tam dojechać, należy poruszać się drogą krajową nr 16, mijając ul. Sielską w Olsztynie. W przypadku transportu publicznego, ze stolicy Warmii i Mazur kursują autobusy linii nr 524 i 534.
