Spis treści
To jeden z piękniejszych olsztyńskich kościołów. Stoi na Wzgórzu Wiatracznym
W Olsztynie jest wiele pięknych budowli zachwycających swoją niepowtarzalną architekturą. Wśród nich można wymienić m.in. bazylikę konkatedralną św. Jakuba czy kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie. Bez wątpienia do tej listy można dodać Kościół garnizonowy pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski i Świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała, który stoi na skraju Starego Miasta.
Kościół garnizonowy w Olsztynie został wzniesiony na terenie dawnego placu ćwiczeń wojskowych, w pobliżu olsztyńskich koszar. Teren ten, zwany też Wzgórzem Wiatracznym, opadał ku dolinie Łyny i sąsiadował z olsztyńskim zamkiem oraz Starym Miastem. Przed przystąpieniem do budowy pełnił funkcję poligonu wojskowego, a decyzja o wzniesieniu świątyni zapadła w związku z rozrastającym się olsztyńskim garnizonem i potrzebami religijnymi żołnierzy. Ministerstwo Wojny ogłosiło konkurs na projekt nowego kościoła garnizonowego, który wygrał berliński architekt Ludwig Dihm. Opracował on projekt w 1909 roku. Jednak uroczyste wmurowanie kamienia węgielnego nastąpiło dopiero 4 maja 1913 roku.
Plac, na którym miała powstać świątynia, przekazało wojsko, był to fragment dawnego placu ćwiczeń piechoty przy ul. Koszarowej (obecna ul. Kromera). Prace przy wznoszeniu obiektu wykonywały firma A. Pfeiffera (murarskie) oraz A. Lindermanna (dekarskie). Do marca 1914 r. wykonano drewnianą konstrukcję dwóch hełmów na wieży kościelnej. 4 lipca 1915 r. obiekt został już oddany do użytku liturgicznego, chociaż trwały w nim jeszcze prace przy dekoracji wnętrza. W 1923 r. przed kościołem zostały ustawione dwa pomniki ku czci poległych w I wojnie światowej żołnierzy niemieckich: 146. pułku piechoty i 73. pułku artylerii polowej.
Do 1945 r. kościół służył żołnierzom wyznania ewangelickiego. Gdy Olsztyn znalazł się w granicach Polski, świątynię przejął Kościół katolicki.
Kościół garnizonowy to przykład architektury neogotyckiej charakterystycznej dla Prus Wschodnich
Kościół garnizonowy został wzniesiony w stylu neogotyckim i stanowi przykład architektury z początku XX wieku charakterystycznej dla terenów dawnych Prus Wschodnich. Świątynia posiada trzy nawy, transept oraz wyodrębnione, prosto zamknięte prezbiterium. Jednowieżowa fasada wyposażona jest w podwójny hełm. Wieża kościelna wznosi się na wysokość 58 metrów. Wewnętrzne ściany kościoła bogate są w neogotycką polichromię, w tym postacie apostołów namalowane w 1914 r. przez Asbacha. Częścią dekoracji malarskiej były także herby Niemiec, Prus Wschodnich, Olsztyna, Marcina Lutra i Paula von Hindenburga, które jednak nie przetrwały. Ołtarz główny w obiekcie składa się z krucyfiksu oraz z rzeźbionej sceny Ostatniej Wieczerzy. Na balkonie nad wejściem głównym znajdują się organy wykonane w fabryce Witteka w Elblągu, uważane przed II wojną światową za jedne z najlepszych w Prusach Wschodnich.
Pierwotnie we wnętrzu budowli znajdowały się empory, typowe dla architektury kościołów protestanckich. Po 1945 r. zostały one rozebrane. Kościół w momencie budowy przeznaczony był dla równoczesnego udziału w nabożeństwie ponad 1200 osób - tyle przewidziano w nim miejsc siedzących.
Świątynia ma świetną akustykę. Odbywają się tam koncerty organowe
Obecnie parafia prowadzi ożywioną działalność duszpasterską. Regularnie odprawiane są tam msze święte parafialne, nabożeństwa okolicznościowe oraz uroczystości patriotyczno-religijne z udziałem wojska. Ze względu na swoją świetną akustykę i przestronne wnętrze, kościół jest także miejscem koncertów muzyki sakralnej – odbywają się tu np. występy chórów i orkiestr w ramach wydarzeń religijno-kulturalnych miasta.
- Parafia opiekuje się również zabytkami sztuki sakralnej znajdującymi się w jej obrębie. W ostatnich latach podjęto prace renowacyjne przy wyposażeniu – odrestaurowano obrazy i ołtarze boczne, zabezpieczono cenne polichromie przed wilgocią, a organy poddano gruntownemu strojeniu i naprawie zużytych mechanizmów, aby nadal cieszyły swym brzmieniem wiernych. W 2018 roku świątynię wyposażono w iluminację zewnętrzną – wieczorami jej dwie wieże i fasada są efektownie podświetlone, co podkreśla piękno architektury i czyni z kościoła jeden z charakterystycznych punktów panoramy Olsztyna – czytamy na stronie parafii.
