Spis treści
Nowy ranking inwestycji samorządów 2025
Czasopismo "Wspólnota" opublikowało nowy ranking "Inwestycje samorządów 2025". Jak podkreślono we wstępie, po rekordowych inwestycjach realizowanych przez samorządy w 2023 roku, nadszedł czas spowolnienia. W 2024 roku wydatki gmin i miast na ten cel spadły. Powodów jest kilka:
- wzrost obciążeń związanych z wydatkami bieżącymi;
- wysokie obciążenie spłatami wcześniejszych kredytów w związku z utrzymującymi się wysokimi stopami procentowymi;
- cykliczny spadek wielkości dotacji z funduszy unijnych;
- wygaśnięcie znacznej części wsparcia w postaci rządowych programów wspierania inwestycji samorządowych (typu Polski Ład i inne);
- niskie dotacje z funduszy unijnych.
Nowy ranking został przygotowany w oparciu o taką samą metodę jak w latach ubiegłych. Pod uwagę wzięto całość wydatków majątkowych poniesionych w ostatnich trzech latach (2022–2024). W przypadku miast wojewódzkich i innych miast na prawach powiatu uwzględniono dodatkowo wartość inwestycji finansowanych samodzielnie przez spółki komunalne.
– W ten sposób unikamy dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza w mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, aby potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu. Uzasadnieniem uwzględniania wydatków majątkowych – a nie tylko inwestycyjnych – jest fakt, że np. wydatki na dokapitalizowanie spółek są de facto często przeznaczane na wsparcie projektów inwestycyjnych – informują autorzy rankingu.
Ranking został podzielony na następujące kategorie:
- województwa,
- miasta wojewódzkie,
- miasta na prawach powiatu,
- powiaty,
- miasta powiatowe,
- miasteczka,
- gminy wiejskie.
Ranking inwestycji samorządów 2025. Które miasta wojewódzkie są na czele?
W najnowszym rankingu inwestycji samorządów w kategorii miast wojewódzkich na szczyt w końcu wdrapała się Warszawa, w której średnie wydatki majątkowe per capita ("na osobę") za okres 2022-2024 r. wyniosły 3131,89 zł. Na miejscu drugim uplasowały się natomiast Katowice, gdzie wydatki te to 2848,31 zł. Trzecie miejsce na podium tegorocznego rankingu zajęło Opole, które przez wiele lat było liderem zestawienia. W tym mieście wydatki wyniosły 2612,70 zł.
Wysoka pozycja Olsztyna w rankingu
W dziesiątce najlepszych miast wojewódzkich znalazł się również Olsztyn. W tegorocznym rankingu uplasował się na miejscu piątym. Średnie wydatki majątkowe per capita ("na osobę") za okres 2022-2024 r. wyniosły w stolicy Warmii i Mazur 2530,07 zł. Warto zauważyć jego awans o jedną pozycję rok do roku, co może zwiastować zamiar powrotu na podium zestawienia.
Jak podkreśla czasopismo, "Olsztyn w 2024 r. postawił na twarde, infrastrukturalne inwestycje, które mają odblokować wschodnią część miasta, poprawić mobilność i podnieść standard infrastruktury publicznej".
Największym przedsięwzięciem jest zagospodarowanie terenów przemysłowych – wieloletni projekt o wartości 92,3 mln zł. Obejmuje on przygotowanie układu drogowego, budowę tunelu pod torami oraz uzbrojenie terenów pod Olsztyński Park Przemysłowy.
Drugim filarem miejskich inwestycji jest program termomodernizacji budynków oświatowych na lata 2024–2026, którego budżet wynosi 47,3 mln zł. Olsztyn realizuje go z wykorzystaniem środków miejskich oraz funduszy zewnętrznych. Równolegle trwa modernizacja stadionu miejskiego – etapowy projekt o wartości 33,4 mln zł.
Wśród tzw. "miękkich" inwestycji znalazły się m.in. modernizacja noclegowni (5,4 mln zł), program Ciepłe Mieszkanie (9,6 mln zł), prace w Olsztyńskim Planetarium (0,97 mln zł) oraz wdrożenie Mobilnej Olsztyńskiej Karty Miejskiej (0,9 mln zł). Miasto kontynuowało też budowę lokali socjalnych.
"Montaż finansowy tych zadań łączył środki własne miasta z dotacjami krajowymi i unijnymi. Tło fiskalne dla tego kursu wyznaczał budżet 2024 r: dochody 1,545 mld zł, wydatki 1,613 mld zł, deficyt 67,8 mln zł. Wydatki na transport i łączność zaplanowano na 189,1 mln zł, co obrazuje, jak silnie nacisk położono na infrastrukturę drogową i okołoprzemysłową. Strategia była prosta: utrzymać inwestycje rozwojowe mimo presji kosztowej, maksymalnie pozyskując środki zewnętrzne" – podsumowują autorzy rankingu.
Źródło: Pismo Samorządu Terytorialnego Wspólnota, Oprac. A. Adamowicz
Tu w woj. warmińsko-mazurskim bezrobocie jest najwyższe. Bieda zagląda w oczy mieszkańcom
