Zwalony most w Grądach Kruklaneckich
W województwie warmińsko-mazurskim nie brakuje imponujących, zabytkowych mostów. Do najpopularniejszych należą bez wątpienia monumentalne mosty w Stańczykach, malowniczo wkomponowane w krajobraz wzgórz i lasów Mazur Garbatych. Warto jednak odwiedzić także mniej znany, ale równie ciekawy zwalony most w Grądach Kruklaneckich, położony nad rzeką Sapiną. Ruiny znajdują się zaledwie nieco ponad kilometr od centrum turystycznej wsi Kruklanki w powiecie giżyckim.
Historia zwalonego mostu
Pozostałości po moście warto zobaczyć nie tylko ze względów wizualnych, ale również historycznych. Zbudowany na przełomie XIX i XX wieku most był częścią ważnej linii kolejowej łączącej Giżycko z Węgorzewem. Prace zakończono w 1908 roku, a cały odcinek wyposażono w nowoczesną, jak na tamte czasy, infrastrukturę: nasypy, wiadukty, przystanki, budynki stacyjne i rampy załadunkowe. Sam most kolejowy nad rzeką Sapiną, dziś znany jako "zwalony most", należał do jednych z największych tego typu obiektów w regionie.
Pierwsze zniszczenie przyszło już w 1914 roku, podczas I wojny światowej. W obawie przed przejęciem linii przez wojska rosyjskie, jedno z przęseł zostało wysadzone przez niemieckich separatystów. Uszkodzenie naprawiono jeszcze w trakcie wojny, dodając tymczasowe kratownice wzmacniające konstrukcję.
Do kolejnego dramatycznego epizodu doszło w 1945 roku. W czasie odwrotu przed Armią Czerwoną Niemcy zaminowali most, ukrywając detonator w pobliskim bunkrze wojskowym, dziś pełniącym funkcję punktu widokowego. Choć ładunki nie zostały użyte od razu, most ostatecznie został wysadzony 8 września 1945 roku – tym razem przez miejscową ludność, która obawiała się grabieży ze strony żołnierzy oraz szabrowników.
Turystyczna atrakcja z punktem widokowym
Po wojnie ruiny mostu urosły do rangi lokalnej atrakcji turystycznej i są chętnie odwiedzane przez turystów. W pobliżu przęsła wschodniego ustawiono altanę piknikową z miejscem na ognisko, a dzięki drewnianej kładce można bezpiecznie przedostać się na drugi brzeg, do zachowanego fragmentu zachodniego. Dla wygody odwiedzających wylano także betonowe schody, ułatwiające wejście na wysokie i strome nasypy. Most stanowi też świetny punkt widokowy na jezioro Patelnia.
