Spis treści
- Spadek liczby mieszkańców w woj. warmińsko-mazurskim
- Lubawa jednym z wyjątków. Przyciąga najwięcej nowych mieszkańców
- Krótka historia Lubawy
- Co warto zobaczyć w Lubawie? Najciekawsze zabytki
Spadek liczby mieszkańców w woj. warmińsko-mazurskim
Polska od lat zmaga się z problemem wyludniania. Przyczyny takiego stanu rzeczy są wielorakie. Jednak do najczęściej występujących zalicza się migracje ludności na obszary podmiejskie, ujemny przyrost naturalny oraz emigracja zagraniczna. Jeżeli spadkowy trend się utrzyma, wiele miast może stracić miano dużego.
Problem ten dotyczy także województwa warmińsko-mazurskiego. Z najnowszych danych opublikowanych przez Urząd Statystyczny w Olsztynie wynika, że w 2024 roku liczba mieszkańców wynosiła 1 349,2 tys. W porównaniu z 2023 r. liczba ludności zmniejszyła się o 8,7 tys. osób (0,6 proc.). Mniejsza była zarówno liczba mieszkańców miast (o 0,9%), jak i wsi (o 0,3%). Zmniejszenie liczby ludności nastąpiło niemal we wszystkich powiatach województwa. W ujęciu procentowym największy spadek odnotowano w kętrzyńskim (o 1,4%) oraz braniewskim i bartoszyckim (po 1,3%). Wzrost liczby ludności dotyczył jedynie powiatu olsztyńskiego, w którym liczba mieszkańców zwiększyła się o 646 osób (o 0,5%).
Jak poinformowano w raporcie, spadek liczby ludności był spowodowany niekorzystnymi zmianami w liczbie urodzeń i zgonów, powodującymi ujemny przyrost naturalny. Przyczyną zmniejszenia liczby mieszkańców był również ubytek migracyjny ludności, wynikający z większej liczby wymeldowań z pobytu stałego niż liczby zameldowań.
Lubawa jednym z wyjątków. Przyciąga najwięcej nowych mieszkańców
W regionie są jednak wyjątki, gdzie liczba mieszkańców systematycznie rośnie. Na tle województwa szczególnie wyróżnia się Lubawa w powiecie iławskim. Według danych GUS, w 2024 roku liczyła 10 663 mieszkańców, przy czym 2002 roku w mieście mieszkało 9 117 osób. Oznacza to, że liczba mieszkańców Lubawy w latach 2002-2024 wzrosła o 17 procent, co jest najwyższym wynikiem spośród wszystkich miast w województwie.
Krótka historia Lubawy
Lubawa to miasto o powierzchni 16,8 km kw położone w odległości około 16 km od Nowego Miasta Lubawskiego i 18 km od Iławy. Jego nazwa prawdopodobnie pochodzi od imienia pruskiego władcy Lubwe. Miejscowość powstała na terenach dawnego osadnictwa pruskiego, zamieszkiwanych przez plemię Sasinów, przez które przebiegały ważne szlaki handlowe. Pierwsza wzmianka o grodzie w tym miejscu pojawiła się w 1216 roku w bulli papieża Innocentego III.
W XIII wieku Lubawa była siedzibą biskupstwa, co przyczyniło się do jej rozwoju. Mimo licznych konfliktów z Prusami i najazdów, miasto zachowało znaczenie regionalne. W 1269 roku nadano mu ponowną lokację miejską, a w XIV wieku otoczono je murami i rozpoczęto budowę murowanego zamku – siedziby biskupów.
W 1440 roku Lubawa przystąpiła do Związku Pruskiego, a po wojnie trzynastoletniej znalazła się w granicach Królestwa Polskiego. Po rozbiorach trafiła pod panowanie pruskie. Mimo gospodarczej stagnacji w XIX wieku rozwinęło się tu życie społeczne, narodowe i kulturalne – działały polskie stowarzyszenia, drukarnia, bank ludowy i Towarzystwo Rolnicze.
Po I wojnie światowej, na mocy traktatu wersalskiego, Lubawa wróciła do Polski. W okresie międzywojennym odwiedzili ją m.in. Józef Piłsudski i gen. Józef Haller. II wojna światowa przyniosła miastu ogromne zniszczenia – zburzono 80% zabudowy. Po wojnie Lubawa została odbudowana i do dziś pełni rolę lokalnego ośrodka gospodarczego i kulturalnego.
Co warto zobaczyć w Lubawie? Najciekawsze zabytki
Mimo znacznych zniszczeń, miasto ma niesamowity klimat. A wszystko za sprawą cennych zabytków:
- Kościół pw. św. Anny wzniesiony w pierwwszej połowie XIV wieku
- Kościół pw. św. Jana Chrzciciela wybudowany na początku XVII wieku
- Pozostałości murów obronnych z XIV-XVI wieku
- Ruiny zamku wzniesionego w wieku XIV
- Układ przestrzenny starego miasta z XIII wieku
- Zespół klasztorny bernardynów z XIV wieku, rozbudowanego w XVII-XVIII stuleciu
- Zespół szpitala miejskiego (szpital, kaplica, klasztor) pw. św. Jerzego z 2. połowy XIX wieku
- Zabudowania mieszkalne z XIX oraz z przełomu XIX i XX wieku
- Stary cmentarz żydowski założony w XVIII wieku; do czasów współczesnych zachowało się relikty ośmiu kamiennych nagrobków
