To jedno z bogatszych miast w woj. warmińsko-mazurskim. Skrywa wiele przepięknych zabytków

Ranking zamożności samorządów. Nidzica awansowała na trzecie miejsce

W lipcu pismo "Wspólnota" zaprezentowało najnowszy ranking ukazujący dochody jednostek samorządu terytorialnego w przeliczeniu na jednego mieszkańca za 2024 rok. Autorzy opracowania podkreślili, że większość samorządów poprawiła swoją kondycję finansową. Sposób wyliczenia wskaźnika, będącego podstawą zestawienia, pozostał niezmienny względem poprzednich edycji. Z obliczeń wyłączono środki z dotacji celowych, a dane o dochodach skorygowano dwuetapowo: Po pierwsze, odjęto kwoty przekazywane przez jednostki samorządowe w ramach tzw. "janosikowego", czyli składki na subwencję równoważącą. Po drugie, do realnie uzyskanych dochodów doliczono wartość ulg, zwolnień i obniżek stawek w podatkach lokalnych. Tak skorygowane wartości dochodów zostały następnie podzielone przez liczbę mieszkańców danej jednostki, co pozwoliło rzetelnie porównać sytuację finansową poszczególnych samorządów.

W zestawieniu wyodrębniono kilka kategorii, a jedną z ciekawszych są miasta powiatowe. W województwie warmińsko-mazurskie najbogatszym miastem okazał się kolejny rok z rzędu Lidzbark Warmiński (zamożność per capita w 2024 roku wyniosła 5 645,14 zł), a drugą pozycję utrzymało Olecko (5532,29 zł). Zmiana nastąpiła jednak na trzecim miejscu. Mrągowo zastąpiła Nidzica (5444,33 zł). To znaczący awans, bo jeszcze rok wcześniej miasto było na dziewiątej pozycji.

Awans w rankingu to dowód na rozwój miasta, które z roku na rok przyciąga coraz więcej inwestycji. Jednym z przykładów jest amerykańska firma Hillwood, która kupiła ponad 100 hektarów terenów przy południowym wjeździe do Nidzicy. Powstaną tam nowoczesne hale produkcyjne i farma fotowoltaiczna. Wartość przedsięwzięcia szacowana jest na ponad miliard złotych. To jedna z największych inwestycji w regionie, mająca przynieść setki nowych miejsc pracy i znacząco wzmocnić lokalną gospodarkę.

Miasto z bogatą historią

Nidzica to nie tylko nowoczesne inwestycje, lecz także miasto z niezwykle bogatą historią. Jego dzieje sięgają XIV wieku. Wówczas powstał tu potężny zamek, który stał się siedzibą administracji zakonu.

Położona na pograniczu Mazowsza, Nidzica wielokrotnie przechodziła z rąk do rąk podczas wojen polsko-krzyżackich. W 1525 roku, po sekularyzacji Zakonu, znalazła się w granicach Księstwa Pruskiego, a wraz z reformacją oba kościoły przejęli luteranie. Miasto rozwijało się dzięki browarom, gorzelniom i targom, jednak kolejne wojny, najazdy i pożary w XVII–XVIII wieku spowodowały regres.

W XIX wieku Nidzica zaczęła się odbudowywać – powstały nowe budynki, linia kolejowa i infrastruktura, a liczba mieszkańców wyraźnie wzrosła. I wojna światowa przyniosła zniszczenia, a w 1920 roku plebiscyt przesądził o pozostaniu miasta w Niemczech, mimo licznej ludności polskojęzycznej. Podczas II wojny światowej Nidzica została niemal doszczętnie zniszczona, a w 1945 roku znalazła się w granicach Polski.

W czasach powojennych rozpoczęła się odbudowa i rozwój przemysłowy. Odbudowany zamek stał się centrum kultury, a nowe zakłady i szkoły dały impuls do rozwoju. Dziś Nidzica łączy bogate dziedzictwo historyczne z nowoczesnymi inwestycjami, stając się ważnym ośrodkiem gospodarczym i turystycznym na południu Warmii i Mazur.

Co warto zobaczyć w Nidzicy? Najciekawsze zabytki

Mimo burzliwej historii, Nidzica zachowała wiele cennych zabytków. Do najważniejszych należą:

• gotycki zamek krzyżacki z XIV wieku, rozbudowany w XV wieku, zniszczony w 1945, po wojnie odbudowany - dziś mieści się tu Nidzicki Ośrodek Kultury, Muzeum Ziemi Nidzickiej, restauracja, hotel, galeria sztuki, biblioteka oraz pracownie artystyczne
• ratusz został wzniesiony po zniszczeniach z okresu I wojny światowej
• zabudowa z XIX wieku
• kościół pw. św. Wojciecha z XIV wieku (poewangelicki)
• klasztorek
• kościół ewangelicko-augsburski św. Krzyża z XIX wieku
• Browar Zamkowy z XIX wieku
• fragmenty murów obronnych z basztami
• stary cmentarz żydowski (początek XIX w.) i nowy cmentarz żydowski (koniec XIX w.), zdewastowane po 1938 r., z zachowanymi kilkudziesięcioma nagrobkami
• stary cmentarz katolicki i ewangelicki (obecnie komunalny) oraz żołnierzy poległych podczas I i II wojny światowej
• kolejowa wieża ciśnień z l. 30-tych XX w.

Jak dojechać do Nidzicy?

Nidzica położona jest w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego, nad rzeką Nidą, zaledwie 56,5 km od Olsztyna. Ze stolicy Warmii i Mazur podróż zajmuje około godziny. Samochodem najprościej dojechać trasą S51 w kierunku Olsztynka, a następnie wjechać na S7 w stronę Warszawy. Miasto posiada również stację kolejową, obsługującą połączenia regionalne, m.in. w kierunku Działdowa, Olsztyna czy Warszawy.