Willa wzniesiona przez zamożnego fabrykanta
Olsztyn to miasto, które zachwyca nie tylko ze względu na przepiękne krajobrazy, ale słynie także z niepowtarzalnych zabytków. Warto zwrócić uwagę między innymi na przepiękny budynek przy ulicy Szrajbera. Willa Beyer została wybudowana na zlecenie zamożnego olsztyńskiego fabrykanta Louisa Beyera pod koniec XIX wieku, najprawdopodobniej w latach 1894-1896. Autorem projektu był olsztyński architekt Albrecht Ehrhardt. Budynek pierwotnie otaczał ogród, a całość zamykał dekoracyjny parkan.
Co ciekawe, sama budowa wywołała w mieście niemałe poruszenie. Ze względu na usytuowanie willi konieczne było ponowne zagospodarowanie sąsiadującego placu oraz rozebranie znajdującej się tam kapliczki. Za zgodą władz kościelnych przeniesiono ją następnie na teren Szpitala Miejskiego.
Powojenne losy i zmieniające się funkcje
Po II wojnie światowej willę przejął Skarb Państwa. W styczniu 1950 roku ulokowano tu siedzibę Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Funkcjonowały przy niej klubokawiarnia oraz niewielkie kino. Później nieruchomość przekazano Wyższej Szkole Pedagogicznej, która dostosowała wnętrza do celów dydaktycznych. Od 1990 roku w budynku działało Policealne Studium Zawodowe, a w 1997 roku przeprowadzono tu gruntowny remont.
Willa mogła zostać wyburzona
Niewiele brakowało, by budynku dziś już nie było. W 1977 roku planowano jego wyburzenie w związku z projektowaną przebudową miejskiego układu komunikacyjnego – chodziło o poszerzenie ulicy Szrajbera przed centralnymi dożynkami, które miały odbyć się w Olsztynie w 1978 roku. Sprzeciw dotychczasowych użytkowników oraz korzystne opinie architektów sprawiły jednak, że decyzję zmieniono. Dzięki temu Willa Beyer przetrwała i do dziś stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych obiektów w mieście.
Architektura, która zachwyca
Willa to parterowy budynek z użytkowym poddaszem, wzniesiony na nieregularnym planie z czerwonej, licowanej cegły. Jej bryła jest urozmaicona, z dominującą narożną wieżyczką nakrytą stromym, czterospadowym dachem i przeszkloną latarnią. Obiekt zachwyca bogactwem detali: potrójnymi oknami typu weneckiego, profilowanymi frontonami, fryzami, półkolistymi niszami, ozdobnymi konsolami oraz metalowymi elementami zdobiącymi krawędzie dachu. Na połaci znajdują się również niewielkie lukarny.
We wnętrzach do dziś zachowało się kilka oryginalnych elementów wystroju: drewniane schody z kutą secesyjną poręczą, szklany świetlik nad klatką schodową, zdobione belkowanie stropu jednej z sal oraz geometryczne witraże w jej oknie.
W 1989 roku willę wpisano do rejestru zabytków, co dodatkowo podkreśla jej wartość historyczną i architektoniczną.
Źródło: Portal turystyczny Miasta Olsztyna https://visit.olsztyn.eu, Leksykon Kultury Warmii i Mazur leksykonkultury.ceik.eu
