To jeden z najważniejszych zabytków Olsztyna. Tak wyglądał ponad 100 lat temu

2025-08-25 15:53

Olsztyn może pochwalić się wieloma wyjątkowymi zabytkami, które zachowały się w dobrym stanie aż do teraz. Jeden z nich jest symbolem miasta, bez którego trudno sobie wyobrazić Stare Miasto. Wysoka Brama, bo o niej mowa, to masywna gotycka budowla, która jest jedyną zachowaną spośród trzech średniowiecznych bram. Zobaczcie, jak wyglądała 100 lat temu.

To jeden z najważniejszych zabytków Olsztyna. Jest pozostałością średniowiecznych bram

Olsztyn ma wiele charakterystycznych zabytków, ale to Wysoka Brama jest jednym z najważniejszych. Stanowi wizytówkę Starego Miasta.

- Masywna gotycka budowla o dominującej nad staromiejskimi kamienicami sylwetce to jeden z najbardziej charakterystycznych zabytków Olsztyna. Wysoka Brama jest najokazalszą pozostałością średniowiecznych obwarowań miasta i jedyną zachowaną spośród trzech bram wchodzących w ich skład (pozostałe to Dolna i Młyńska). Wcześniej zwana była Bramą Górną, jej obecnej nazwy zaczęto używać w XIX w. Dziś w pomieszczeniach bramy może zamieszkać każdy – jako gość urządzonego tutaj hotelu – czytamy na turystycznej stronie miasta Visit Olsztyn.

Wysoka Brama, nazywana także Górną, powstała po wytyczeniu północnych granic miasta w drugim akcie lokacyjnym z 4 maja 1378 roku. Odbudowa Bramy Górnej w obecnej formie i miejscu, podobnie jak modernizacja reszty murów obronnych, nastąpiła najprawdopodobniej pod koniec XV wieku, gdy miasto otrząsało się po zniszczeniach z czasów wojny trzynastoletniej (1454-1466) i wojny popiej (1478).

W 1788 roku Wysoką Bramę wyremontowano i zaadaptowano na zbrojownię szwadronu dragonów, w 1858 roku przebudowano na więzienie, a w 1898 przekazano miejskiemu komisariatowi policji. Dokonywano w niej wielu przeróbek, m.in. nadano odmienny kształt otworom okiennym i szczytowi budowli oraz przebito przejście dla pieszych. W 1863 roku przetrzymywano tam Wojciecha Kętrzyńskiego, obwinionego o przemyt broni dla powstania styczniowego. W 2003 roku brama została odrestaurowana. W jej blendzie pojawił się wizerunek Matki Bożej Królowej Pokoju, podarowany Olsztynowi przez Jana Pawła II. Dzieło zostało wykonane techniką szklanej mozaiki w jednej z rzymskich pracowni. Mury Wysokiej Bramy goszczą również spiżową głowę Jana Pawła II, poświęconą w I rocznicę śmierci papieża. W roku 2012 prace archeologiczne odsłoniły pierwotne kamienne fundamenty bramy z XIV wieku, tuż na północ od jej obecnego położenia (dziś jest to Plac Jedności Słowiańskiej). Podczas wykopalisk odkryto około 40 monet z XIV i XV wieku oraz około 120 kul armatnich.

Wysoka Brama na dawnych zdjęciach. Zobacz, jak wyglądała ponad 100 lat temu

Wysoka Brama obecnie jest miejscem spotkań olsztynian, bo stanowi wejście na starówkę. Obiekt ten przez lata się zmienił. Jak zabytek prezentował się ponad 100 lat temu? Zobaczcie w naszej galerii.

Olsztyn Radio ESKA Google News
Wakacyjny patrol Eska Summer City na olsztyńskiej Starówce
Muzyka za przewodnika
Bartek Królik: Uciekałem z bursy w Olsztynie przez okno. Muzyka za przewodnika