wielkanoc

Tak dawniej wyglądał Wielki Post na Warmii. "Uroczyste wynoszenie patelni do lasu"

2024-03-04 14:13

Święta wielkanocne zbliżają się wielkimi krokami. Z tej okazji Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku postanowiło przypomnieć, jak dawniej obchodzono Wielki Post na Warmii. Jednym z ciekawszych zwyczajów było uroczyste wynoszenie patelni do lasu.

Wielki Post to czas pokuty przygotowujący do przeżycia najważniejszych dla chrześcijan świąt wielkanocnych. Rozpoczyna go uroczystość religijna zwana Środą Popielcową. Tradycja ustanawiająca początek postu na środę została wprowadzona w VII wieku, a zwyczaj posypywania głów popiołem wprowadzono około wieku XI. – Początkowo post rozumiany jako powstrzymywanie się od niektórych pokarmów obwiązywał tylko w niektóre dni. W okresie późniejszym zwiększano czas jego trwania – informuje Muzeum Budownictwa Ludowego - Park Etnograficzny w Olsztynku. Obecnie post nie jest już tak surowo przestrzegany, jak miało to miejsce w ludowej tradycji. – Stosowano wzory minimalizmu konsumpcyjnego, czyli ograniczenie się tylko do tego co było niezbędne do życia oraz rygoryzmu – czyli spożywanie tylko tego i w takich ilościach co było akceptowane przez społeczności lokalne – objaśnia.

Jak dawniej wyglądał Wielki Post na Warmii?

Muzeum przypomniało też, jak Wielki Post wyglądał na Warmii. W pierwszy dzień Wielkiego Postu na śniadanie jedzono kapustę z burym grochem, zupę mleczną lub chleb maczany w oleju. Tego dnia gospodynie szorowały popiołem wszystkie garnki, żeby nie zostały w nich resztki mięsa lub zwierzęcego tłuszczu. Popularny był również zwyczaj polegający na uroczystym wynoszeniu patelni do lasu lub wieszaniu jej w kominie. Cały okres postny charakteryzował się zwiększoną konsumpcją ryb. Spożywano przede wszystkim śledzie, ale również płotki, okonie oraz droższe liny, szczupaki i duże leszcze. Były one przygotowywane na kwaśno, słodko, smażone na oleju, przyprawiane w galarecie lub smażone i zalewane octem. W tym okresie często praktyką było także ograniczenie używek takich jak alkohol, tytoń, tabaka.

Ponadto Warmiacy licznie uczestniczyli w uroczystościach religijnych. Jednym z takich było nabożeństwo piątkowej Drogi Krzyżowej.

Wszyscy, którzy na własne oczy chcą zobaczyć, jak dawniej wyglądał Wielki Post na Warmii, powinni odwiedzić olsztynecki skansen. W chałupie z Nowego Kawkowa otwarto bowiem specjalną wystawę. Poniżej kilka zdjęć.

Kozy w olsztyneckim skansenie