Ta wieś na Mazurach latem przyciąga tłumy. Była schronieniem dla pruskiego księcia przed dżumą [ZDJĘCIA]

Krutyń słynie ze spływów kajakowych. Latem przyciąga tłumy

W województwie warmińsko-mazurskim jest wiele atrakcyjnych miejsc, a wiele z nich mają ścisły związek z przyrodą. Choć większe ośrodki takie jak Giżycko, Mrągowo czy Mikołajki są latem oblegane przez turystów z całej Polski, warto czasami odwiedzić nieco mniejsze miejscowości, które również mają wiele uroku i skrywają ciekawe historie. Świetnym przykładem może być Krutyń. To wieś, która może pochwalić się bogactwem lasów, jezior i rzeki Krutyni, od której miejscowość wzięła nazwę.

Krutyń leży w gminie Piecki, w powiece mrągowskim, pośród lasów Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Słynie z wielu możliwości aktywnego spędzania czasu: spływów kajakowych, spływów łodziami, szlaków rowerowych, pieszych, ścieżek przyrodniczych. Drewniane chałupy stanowią dziedzictwo kulturowe Mazur, choć niestety jest ich coraz mniej w regionie. W Krutyni zachowało się kilka wyjątkowych zabytków, m.in. dom nr 26 oraz dom nr 40.

Krutyń leży w Puszczy Piskiej słynie z wyjątkowo pięknych krajobrazowo szlaków turystycznych. Przez wieś przebiega Krutyński Szlak Rowerowy, liczący prawie 69 km oraz pieszy Szlak im. Karola Małłka, liczący 20 km. Warto odwiedzić Izbę pamięci Karola Małłka znajdującą się w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Kulturowej Mazurskiego Parku Krajobrazowego w Krutyni. Jeśli ktoś lubi jazdę konno, może skorzystać z konnych szlaków przebiegających przez wieś i jej okolicę. Najliczniejsze są jednak ścieżki przyrodnicze, dzięki którym poznać można niezwykłe miejsca Mazurskiego Parku Krajobrazowego, jak pływające wysepki, tulące się do siebie drzewa, kamienie z krwawymi plamami.

Największą atrakcją Krutyni są spływy kajakowe i spływy łodziami. Rzeka Krutynia tworzy ponad 100-kilometrowy szlak kajakowy uznawany za jeden z najpiękniejszych szlaków nizinnych Europy. Pływał nim m.in. papież Jan Paweł II oraz pisarz Melchior Wańkowicz.

Krutyń pamięta XVI wiek. Dawniej wieś była schronieniem przed dżumą dla pruskiego księcia

Według różnych źródeł, Krutyń powstała około 1500 r. jako osada przy stanicy myśliwskiej wielkiego mistrza krzyżackiego Fryderyka z Miśni. Stanicę przebudowano następnie na drewniany zameczek, który w 1527 r. służył za schronienie księciu Albrechtowi Hohenzollernowi w czasie panującej w Prusach Książęcych epidemii dżumy. Około 1651 r. zameczek był siedzibą nadleśniczego. Wokół niego powstała osada smolarzy, dziegciarzy i robotników wyrabiających potaż. W 1740 r. istniała już w Krutyni szkoła. W 1874 r. wieś stała się samodzielną gminą.

W latach międzywojennych Krutyń stała się miejscowością letniskową. Przed II wojną światową istniały w niej cztery pensjonaty, m.in. Kurhaus Waldesruh, Kurhaus Sobottka, Kurhaus Grünwald oraz liczne kwatery prywatne.

Z Krutyni pochodzą też zasłużone postacie:

• Tadeusz Willan (1932-2018) – mazurski pisarz, dziennikarz i działacz społeczny, założyciel oraz redaktor naczelny „Masurische Storchenpost”, przewodniczący Stowarzyszenia Mazurskiego.
• Karol Małłek (1898-1969) - działacz mazurski, pisarz, folklorysta, publicysta i nauczyciel, który mieszkał we wsi w latach 1951–1957.