Wielu mieszkańców Olsztyna nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo zmieniło się oblicze ich miasta w ciągu ostatnich dekad. Choć niektóre miejsca wciąż zachowały dawny układ, ulice, budynki i detale architektoniczne przeszły ogromną metamorfozę.
Ulica Dąbrowszczaków – historia w nazwach i fasadach
Jedną z ciekawszych arterii jest ulica Dąbrowszczaków – niegdyś kluczowa trasa ze Śródmieścia w stronę Dworca Kolejowego. Jej historia to kronika przemian XX wieku: od niemieckiej Wartenburger-Straße i Kaiser-Straße (na cześć cesarza Wilhelma I), przez powojenną ulicę Stalina, po nazwę Dąbrowszczaków, przywróconą ostatecznie po krótkim epizodzie jako ulica Erwina Kruka.
Dziś to jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic północno-zachodniego Śródmieścia. Otoczona zabudową z początku XX wieku, z takimi punktami jak secesyjna Willa Naujacka, sądy, banki czy komisariat policji. Na szczególną uwagę zasługują miejsca symboliczne: Popiersie Mickiewicza i kamień Wincentego Pola przy I LO. Warto też pamiętać, że do 1965 roku kursowała tędy linia tramwajowa nr 1.
Aleja Piłsudskiego – oś współczesnego miasta
Warto wspomnieć także o alei Marszałka Józefa Piłsudskiego, czyli jednej z głównych osi komunikacyjnych miasta, biegnąca ze wschodu na zachód. W czasach PRL nosiła nazwę al. Zwycięstwa, a wcześniej – Kleebergerstraße. Wzdłuż alei znaleźć można kluczowe dla miejskiego życia miejsca, takie jak Planetarium, Hala Urania czy Centrum Handlowe Aura. To także przestrzeń silnie naznaczona instytucjonalnie – z aresztem śledczym, pomnikiem Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej i blokami z wielkiej płyty, stanowiącymi świadectwo urbanistycznej polityki XX wieku.
Staromiejska – duch dawnego Allenstein
W sercu Starego Miasta ulica Staromiejska zachowała swój niepowtarzalny charakter. Biegnąca od Wysokiej Bramy do rynku, dawniej znana jako Ober-Straße (ulica Górna), dziś tętni życiem dzięki restauracjom, kawiarniom i butikowym sklepom. Choć wiele kamienic odbudowano po wojnie, klimat przedwojennego Allenstein nadal unosi się w powietrzu.
Wyjątkowe znaczenie ma adres Staromiejska 8 – dawny Dom Pamiątkowy Ericha Mendelsohna, znanego architekta urodzonego w Olsztynie. Frontowa fasada Starego Ratusza, obecnie siedziba Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, zamyka tę historyczną przestrzeń – łącząc przeszłość z teraźniejszością nie tylko architektonicznie, ale i kulturowo.
