Zacznijmy od Siedziby
Odwiedzając Welski Park Krajobrazowy najlepiej zaczerpnąć informacji o najciekawszych miejscach u źródła, czyli w Siedzibie Parku w Jeleniu 84 (MAPA). Pomocni pracownicy Parku odpowiedzą na wszelkie pytania, pokierują oraz oprowadzą po muzeach. Tak, Welski Park prowadzi dwa muzea, które można bezpłatnie zwiedzać. Jest to Muzeum Etnograficzne im. Edwarda Klemensa oraz Muzeum Przyrody.
W Muzeum Przyrody prezentowane są trzy główne typy ekosystemów: leśny, wodny oraz pól i łąk mozaikowatego krajobrazu rolniczego. Zgromadzono tu eksponaty prezentujące najczęściej spotykane zwierzęta (ssaki i ptaki), zielniki zawierające m.in. wiele chronionych gatunków roślin, jak również ekspozycję skał wraz z mapą. Przy Sali Muzeum Przyrody mieści się także okazała makieta grodziska wczesnośredniowiecznego z czasów Sasinów.
Muzeum Etnograficzne gromadzi wystawę ponad 200 przedmiotów, głównie sprzętów gospodarstwa wiejskiego. Zebrane przedmioty dla niektórych wydawać mogą się błahostkami, ale często okazują się jedynymi egzemplarzami uchowanymi od zniszczenia, a tym samym od zapomnienia.
Polecany artykuł:
Zachwycająca rzeka Wel
Rzeka Wel stanowi oś Welskiego Parku Krajobrazowego, a jej dolina stanowi najbardziej atrakcyjny element krajobrazu. Dzięki niewielkiej ingerencji człowieka zarówno kształt koryta rzeki, jak i jej dolina, pozostały prawie niezmienione. Wel na odcinku do Ciborza jest typową, leniwą rzeką nizinną, jednak w Ciborzu jej charakter całkowicie się zmienia. Nurt przyspiesza i na pewnych odcinkach Wel staje się rzeką typu górskiego. Chcąc poznać Wel trzeba udać się na spływ kajakowy lub wycieczkę pieszą do Lasu Nadwelskiego oraz rezerwatu Piekiełko.
Najpopularniejszym miejscem odwiedzanym przez turystów jest właśnie rezerwat Piekiełko (MAPA) utworzony w 2001 roku w celu ochrony przełomowego odcinka rzeki Wel o długości ok 1,5 km. Dzięki niedostępności tych terenów dla gospodarki człowieka na stromych zboczach zachowała się naturalna roślinność leśna. Rzeka Wel w rezerwacie przybiera niemal górski charakter z wartkim nurtem i kamienistym dnem. Na kamieniach w nurcie rzeki występuje krasnorost hildenbrandia rzeczna Hildenbrandia rivularis tworzący skorupiaste plechy koloru czerwonego. Hildenbrandia rzeczna jest wykorzystywana jako wskaźnik wód czystych i dobrze natlenionych.
Wel poznać możemy także udając się na pieszą wycieczkę szlakiem żółtym Lasem Nadwelskim (MAPA). Szlak obejmuje malowniczy odcinek rzeki Wel - jar w Lesie Nadwelskim pięknie wkomponowany w las grądowy o naturalnym charakterze i deniwelacji terenu dochodzącej do 15 m.
Wciągające miejsca
Teren Welskiego Parku Krajobrazowego cechuje się bogactwem torfowisk i mokradeł co związane jest z różnorodną geomorfologią tego terenu. Około 18% powierzchni Parku zajmują torfowiska. Jednym z ciekawszych obiektów, do którego można dotrzeć jest użytek ekologiczny Koszelewki (MAPA). Obejmuje on kompleks zmeliorowanego torfowiska niskiego z licznie występującymi potorfiami – miejscami w których niegdyś wydobywano torf a obecnie poprzez wypełnienie wodą jest to siedlisko wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt. Wiosną spotkać tu można różne gatunki ptaków wędrownych np. bataliony, łęczaki czy samotniki. Wędrując po tym użytku radzimy uważać, gdyż podmokły teren i głębokie potorfia mogą być zdradliwe.
Wel zasila w wodę także wiele jezior. Jednym z ciekawszych, które można obejść jest jezioro Kiełpińskie. Jest ono całkowicie otoczone lasami porastającymi stromo opadające brzegi. Przez to jezioro rynnowe o długości około 2,5 km przypływa Struga Kiełpińska. Idąc szlakiem niebieskim „Wokół jeziora Kiełpińskiego” (MAPA) trafimy także na niewielkie, wytopiskowe jezioro Okuminek, Bagno Żakownie, gdzie niegdyś łowiono ryby na tzw. żaki, spały, czyli ślady żywicowania drzew oraz wiele podmokłych obszarów i źródlisk. O ciekawostkach tych poczytać można na tablicach znajdujących się przy odnowionym szlaku.
Mniej wprawnym wędrowcom polecamy korzystanie z wież widokowych, z których także można obserwować krajobrazy i przyrodę Parku. Wieże widokowe znajdują się w miejscowości Grądy (MAPA), Tuczki (MAPA) oraz w rezerwacie jezioro Neliwa (MAPA).
Pagórki lodowcem rzeźbione
Urozmaicona rzeźba terenu to sformułowanie, którym najlepiej można określić północne rubieże Welskiego Parku Krajobrazowego. W tereny te najlepiej wybrać się rowerem. Prowadzi tamtędy szlak rowerowy „Północnym skrajem Welskiego Parku Krajobrazowego” (20 km). Są tu głównie tereny rolnicze z mozaiką niewielkich zadrzewień i zabagnień, z różnorodną rzeźbą terenu i licznymi pagórkami. Trasę charakteryzuje wiele przewyższeń, co wpływa na jej trudność. Szlakiem poruszamy się głównie wzdłuż krawędzi rynny rzecznej Welu w kierunku Trzcina. Mamy możliwość obserwowania jej obecnego koryta, zakoli oraz szeroko wyżłobionej doliny. Wycieczka tym szlakiem daje możliwość podziwiania otwartych krajobrazów oraz form ukształtowania terenu związanego z działalnością lądolodu.
Jeżeli po takiej wyprawie nie macie dość polecamy także szlak rowerowy „Wokół jeziora Rumian” (26 km). Szlak wiedzie przez różnorodny i silnie pofałdowany krajobraz polodowcowy. Oprócz walorów krajobrazowych spotkamy tu także wiele obiektów dziedzictwa kulturowego i sakralnego. Na szczególną uwagę na trasie szlaku zasługuje barokowy kościół parafialny w Rumianie pw. Św. Barbary z 1714 r. W okolicach Gutowa rzuca się w oczy wczesnośredniowieczne grodzisko, przez mieszkańców nazywane „szwedzkim szańcem” lub „korzonką”, natomiast w Lesiaku mijamy zabytkowy, drewniany młyn zbudowany w 1776 r. wykorzystujący do pracy energię wodną.
Opisy szlaków oraz inne ciekawe informacje można znaleźć na stronie Welskiego Parku Krajobrazowego Welski Park Krajobrazowy