Mazury, jakich nie znacie. Starowierska wieś skrywa drewnianą cerkiew

Wojnowo – starowierska wieś na Mazurach

Mazury kojarzą się przede wszystkim z malowniczymi jeziorami, ale ten region skrywa znacznie więcej tajemnic. Niewielu wie, że w województwie warmińsko-mazurskim znajduje się kilka wsi założonych przez staroobrzędowców – potomków rosyjskich wyznawców prawosławia, którzy uciekli przed prześladowaniami. Jedną z takich miejscowości jest Wojnowo, położone w gminie Ruciane-Nida nad jeziorem Duś.

Wieś została założona w XVIII wieku przez staroobrzędowców, którzy przybyli do Prus Wschodnich z Rosji. W 1846 roku zbudowali tam pierwszą świątynię z dzwonnicą. Po jej pożarze w 1920 roku wzniesiono nową molennę z czerwonej cegły. W miejscowości znajduje się również zachwycająca drewniana cerkiew z lat 1921–1923, która przyciąga turystów swoją unikalną architekturą i klimatem oraz monaster staroobrzędowców z 1847 roku.

Co warto zobaczyć w Wojnowie?

• Drewniana cerkiew z lat 1921–1923 – wybudowana według projektu ks. Aleksandra Awajewa z Tweru. Początkowo należała do parafii jednowierczej, obecnie pełni funkcję cerkwi klasztornej. Charakterystycznym elementem budowli jest duża kopuła przykryta okazałym, cebulastym hełmem. Wnętrze cerkwi, pozbawione polichromii, wyposażono w skromny, biało-złoty ikonostas z ikonami o różnej wartości artystycznej, pochodzącymi z różnych epok. W latach 1995–96 świątynia została gruntownie wyremontowana, a w roku 1996 dokonano jej rekonsekracji. Przy cerkwi działa prawosławny klasztor żeński - jeden z trzech domów zakonnych mniszek prawosławnych w Polsce. Do cerkwi przylega również niewielki cmentarz.
• Monaster staroobrzędowy nad jeziorem Duś – zlokalizowany na niewielkim pagórku, pierwotnie męski klasztor staroobrzędowców-fiedosiejewców (1848–1884), reaktywowany jako wspólnota żeńska w 1885 roku. Działał do śmierci ostatniej mniszki w 2006 roku. Dziś udostępniony turystom. W jego wnętrzu mieści się muzeum z ikonami, krzyżami, księgami i innymi zabytkami kultury religijnej.
• Neogotycka molenna (dom modlitwy) – wzniesiona w 1921 r. (wg innych źródeł w roku 1922 lub 1923). Zbudowana z czerwonej cegły, z zewnątrz przypominającą kościół ewangelicki, lecz wewnątrz zachowującą typowy wystrój cerkwi starowierców. W świątyni tej nadal odbywają się nabożeństwa.
• Chałupy drewniane z końca XIX i początku XX w.
• Skupisko głazów narzutowych – na południowy wschód od wsi znajduje się imponujące pole kamieni, liczące ponad 8 tysięcy głazów.