Czym różni się Warmia od Mazur? Tego nie wiedzą nawet niektórzy mieszkańcy regionu [ZDJĘCIA]

Olsztyn to Mazury? Różnice między obiema krainami

Tak naprawdę teren obecnego województwa warmińsko-mazurskiego to region sztucznie połączonych krain historycznych: Warmii, Mazur, Żuław, Powiśla i Ziemi Lubawskiej. Znakiem rozpoznawczym Warmii są przydrożne kapliczki, których na próżno szukać na Mazurach. Jest ich około 1300. Warmiacy historycznie byli katolikami, z kolei Mazurzy byli wyznania ewangelickiego. To właśnie ze względów wyznaniowych, więcej jest zabytków sakralnych na Warmii niż na Mazurach, głównie tych gotyckich i neogotyckich. Charakterystyczne dla Warmii są również urocze drewniane domki, które wyróżnia ceramiczna, czerwona dachówka.

Mazury to Kraina Tysiąca Jezior, a Warmia?

Kolejną kwestią jest ukształtowanie terenu. Region nazywany jest Krainą Tysiąca Jezior. Jednak na terenie Krainy Wielkich Jezior Mazurskich znajduje się ponad 2600 różnego rodzaju jezior, głównie polodowcowych. Na Mazurach wśród najpopularniejszych są m.in. Śniardwy (powiaty mrągowski i piski), Mamry (powiat węgorzewski) czy Niegocin (tereny Giżycka i Wilkas).

Wielu turystów uważa, że na Warmii w ogóle nie ma jezior, co nie jest prawdą. Tylko w samym Olsztynie jest ich 16, a do największych należą: Ukiel (Krzywe), Kortowskie i Trackie. Nawet w bliskim centrum miasta znajduje się Jezioro Długie, które jest popularnym miejscem rekreacji wśród mieszkańców. Natomiast do największych jezior warmińskich należą: Łańskie (gmina Stawiguda), Dadaj (Biskupiec Reszelski) oraz Pluszne (gmina Stawiguda). Należą one do Pojezierza Olsztyńskiego, które z kolei jest częścią większego Pojezierza Mazurskiego, nie należy jednak mylić tego z przynależnością do Mazur.

Gdzie leży Warmia? Tak przebiegają granice tej krainy

Granice Warmii mają ścisły związek z wydarzeniami historycznymi, czyli z powstaniem Księstwa Warmińskiego. Granice Warmii wyznaczono w średniowieczu, a następnie krainę oddano pod władanie biskupów. Na mapie granice Warmii stanowią trójkąt o nieregularnych bokach, ze ściętym wierzchołkiem przy Zalewie Wiślanym. Od zachodu graniczy z Prusami Górnymi, a granicą jest rzeka Pasłęka. Z kolei od południa i od wschodu z Mazurami, a od północy z Prusami Dolnymi.

W czasach średniowiecznych powstawało także wiele warmińskich miejscowości. To one właśnie wyznaczają dawną granicę Księstwa Warmińskiego. Stanowi ją 12 miast, są to: Olsztyn, Lidzbark Warmiński, Frombork, Braniewo, Dobre Miasto, Barczewo, Orneta, Reszel, Jeziorany, Pieniężno, Biskupiec i Bisztynek.

Natomiast południową część krainy zamieszkiwali głównie Polacy, których członkowie rodzin przyszli z Mazowsza. Oni posługiwali się gwarą warmińską zaliczaną do dialektów mazowieckich, która opierała się na staropolszczyźnie. Obecnie gwarą tą posługuje się jedynie około 4 tys. Warmiaków.

Czy da określić granicę Mazur?

Słowo „Mazur” wywodzi się od przedrostka „maz-”, co oznacza mazać, brudzić, smolić. To natomiast określa główne zajęcie tej ludności, jakim było wytwarzanie z drewna smoły i dziegciu.

Mazurzy głównie związani byli z ewangelickim ruchem gromadkarskim. Same Mazury nigdy nie stanowiły odrębnej jednostki administracyjnej, ani pod względem kościelnym, ani świeckim, dlatego wielu historyków uważa, że nie da się ściśle ustalić granic tej krainy. Określenie to powstało dopiero w XIX w. Oznaczało tereny zamieszkałe przez Mazurów, którzy także przybyli z Mazowsza, a osiedlili się na terenie Prus Wschodnich. Ci posługiwali się językiem polskim lub gwarą mazurską. Obecnie gwarę zna około 5 tys. Mazurów.

Tereny zamieszkane przez nich najłatwiej ustalić poprzez miasta takie jak: Mrągowo, Kętrzyn, Giżycko, Węgorzewo, Ruciane Nida, Pisz, Ełk oraz Nidzica.

Najciekawsze atrakcje dla dzieci w warmińsko-mazurskim. Gdzie wybrać się z dzieckiem? [LISTA]