Tramwaje w Olsztynie na zdjęciach sprzed 100 lat. Tak wyglądała pierwsza linia na początku XX wieku!

Tramwaje w Olsztynie na początku XX wieku. Linia łączyła starówkę z dworcem głównym

Obecność tramwajów na olsztyńskich ulicach już nikogo nie dziwi. Młodsi mieszkańcy miasta mogą uważać, że pojazdy te obecne są na drogach „od zawsze”, jednak wiele osób pamięta, że przed rokiem 2016 nie istniała żadna linia tramwajowa. Nie oznacza to jednak, że wcześniej ich nie było. Pierwsze starania o tramwaje pojawiły się już w 1905 r., gdy 25-tysięczny wówczas Olsztyn został stolicą rejencji. Władze miejskie postanowiły wybudować linie tramwaju elektrycznego. Początkowo tor miał połączyć centrum miasta ze znajdującym się we wschodniej części miasta dworcem Olsztyn Główny.

Historyczną dla miasta datą był 15 grudnia 1907 r., gdy uruchomiono linię nr 1 (Dworzec Główny – most Św. Jana na Łynie) o długości 2,3 km oraz linię nr 2 (1 Maja – Jakubowo) o długości 2,44 km. 19 kwietnia 1908 r. przedłużono linię nr 1 do Placu Roosevelta. 9 grudnia 1909 r. do użytku oddana została inna trasa linii nr 1: od mostu Św. Jana do pętli naprzeciwko Dworca Zachodniego o długości 2,72 km. Dopiero w roku 1910 wprowadzono bilety i konduktorów.

W 1930 r. po raz kolejny przedłużono linię nr 1 do alei Przyjaciół. Zlikwidowano też odcinek linii biegnący przez ulicę Jagiełły do Dworca Zachodniego. Nowa trasa biegła wzdłuż ulicy Grunwaldzkiej, następnie tunelem i ulicą Bałtycką do alei Przyjaciół. W roku 1934 tramwaj linii nr 1 kursował co 7,5 minuty, a na linii nr 2 – co 15 minut. Średnia prędkość tramwajów wynosiła 11,5 km/h. 2 stycznia 1939 r. MZK wprowadziły próbne połączenia omnibusowe, których trasa zaczynała się w centrum miasta, a prowadziła do Osiedla Mazurskiego.

Pierwsze trolejbusy w Olsztynie. Kursowały po trasie linii nr 2

W 1943 r. na trasę tramwaju nr 2 wprowadzono trolejbus kursujący do Osiedla Mazurskiego. Po ulicach Olsztyna kursowały również trolejbusy ciężarowe, dowożące węgiel do gazowni. 22 stycznia 1945 r. Rosjanie zajęli Olsztyn, a już w październiku 1945 r. w Wojewódzkim Zarządzie Przemysłu Terenowego zdecydowano o odbudowie poniemieckiego zaplecza technicznego i uruchomieniu komunikacji miejskiej. Państwowym Warsztatom Mechanicznym zlecono remont wozów tramwajowych. Brygada remontowa sieci trakcyjnej dokonała sprawdzenia i naprawy linii, a budowlana zajęła się odbudową spalonej zajezdni tramwajowej przy al. Wojska Polskiego.

30 kwietnia 1946 r. uruchomiono pierwszą powojenną linię tramwajową – od Jeziora Długiego do Dworca Głównego. Długość trasy wynosiła 3,28 km, a pojazdy kursowały co 54 minuty. 1 maja 1946 r. powołano, w ramach Dyrekcji Przedsiębiorstw Miejskich, Miejskie Zakłady Komunikacyjne.

26 maja 1946 r. wprowadzono drugi tramwaj na linii nr 1, a miesiąc później, 28 czerwca 1946 r. uruchomiono drugą linię na trasie Ratusz – Stadion Leśny, o długości 2,3 km i częstotliwości przejazdów co 27 minut. W roku 1947 Olsztyn posiadał 3 linie komunikacyjne, 6 pojazdów tramwajowych i 3 trolejbusy.

W 1959 r. długość tras komunikacyjnych wynosiła 43 km, w tym tramwajowych 6 km. Funkcjonowało 8 linii, z czego 2 tramwajowe. Przewieziono 16 mln pasażerów. Jednak sześć lat później, 20 listopada 1965 r., zlikwidowano komunikację tramwajową w Olsztynie.

Linie tramwajowe reaktywowano dopiero po 50 latach. Budowę nowej sieci zakończono na przełomie października i listopada 2015 r. Od tej pory sieć jest regularnie rozbudowywana i obecnie funkcjonuje 5 linii tramwajowych. Jest to jak dotąd jedyny reaktywowany system komunikacji tramwajowej w Polsce.

Jak wyglądały początki tramwajów w Polsce? Możecie to zobaczyć w naszej galerii. Niektóre zdjęcia pochodzą z 1908 r.