Łyna to najdłuższa rzeka Warmii i Mazur. Nazywana jest królową regionu
Przez województwo warmińsko-mazurskie przepływa wiele dużych rzek, ale najdłuższą jest Łyna. Malownicza rzeka przepływa przez Pojezierze Olsztyńskie i Nizinę Sępopolską, a swój bieg kończy w obwodzie królewieckim. Polski odcinek liczy 190 km, dlatego Łyna nazywana jest królową Warmii i Mazur, podobnie jak Wisła królową Polski.
Łyna wypływa z piasków sandrowych na północ od Nidzicy, źródła rzeki znajdują się w okolicy wsi Łyna, na terenie rezerwatu przyrody Źródła Rzeki Łyny. Jest to rezerwat krajobrazowo-geomorfologiczny z występującym tam zjawiskiem erozji wstecznej, który jest bardzo rzadki na nizinach.
Rzeka Łyna przepływa przez jeziora rynnowe: Brzeźno Duże, Kiernoz Mały, Kiernoz Wielki, Jezioro Łańskie, Ustrych, wśród których największym i najgłębszym jest Jezioro Łańskie. Łyna kilkakrotnie zmienia swój kierunek, przecina kilka ciągów moren czołowych, co wpływa na różnorodny charakter poszczególnych odcinków doliny. Na terenie Olsztyna, który jest pierwszym miastem na szlaku rzeki, Łyna przepływa przez zróżnicowany obszar. Na obrzeżach miasta jest zabudowa podmiejska z dużymi fragmentami zadrzewień.
Łyna przecina Olsztyn na dwie niemal równe części, wpływając od południowej, a wypływając po północnej stronie miasta. Po drodze zasilają ją wody jezior Ukiel i Kortowskiego za pośrednictwem strugi Kortówki. Potem toczy swe wody przez Śródmieście i wzdłuż starówki, stanowiąc ważny element krajobrazowy parku Podzamcze. Przepływa pod najstarszym w Olsztynie mostem św. Jana Nepomucena, dalej biegnie w sąsiedztwie zamku Kapituły Warmińskiej i pod wiaduktami kolejowymi z XIX w. Po opuszczeniu centrum miasta płynie przez Las Miejski, gdzie łączy się z rzeką Wadąg, dopływającą do niej z prawej strony.
- W obrębie miasta rzeka jest zróżnicowana, szerokość koryta waha się w granicach 8-20 m, natomiast głębokość 1,5-2,5 m. W Olsztynie z Łyną łączą się dwie mniejsze rzeki - Wadąg i Kortówka. W górnym biegu rzeka przepływa przez Rezerwat przyrody Las Warmiński. Łyna przepływa przez tereny następujących powiatów: nidzickiego, olsztyńskiego, lidzbarskiego i bartoszyckiego. Miastami położone nad rzeką są: Olsztyn, Dobre Miasto, Lidzbark Warmiński, Bartoszyce i Sępopol – czytamy na stronie Encyklopedii Warmii i Mazur.
Spływy kajakowe Łyną to atrakcja turystyczna. Papież Jan Paweł II był ich miłośnikiem
Co ciekawe, w Łynie można spotkać zagrożone wyginięciem owady wodne, wśród nich występuje m.in. chruścik niprzyrówka rzeczna. W ostatnich latach stwierdzono także słodkowodnego krasnorosta – Hildebrandtia rivularis. Odradzanie się biocenoz rzeki Łyny na wysokości Olsztyna możliwe jest dzięki istniejącemu rezerwatowi Las Warmiński.
Dodatkowo na rzece znajdują się elektrownie wodne, w tym ta o nazwie „Łyna”. Źródła rzeki usytuowane są w malowniczym wąwozie. Spacer tam ułatwia znakowany szlak pieszy, pozwalający zwiedzić rezerwat erozji wstecznej.
- Łyna to również ciekawy szlak kajakowy o dużej różnorodności i rozmaitym stopniu trudności (między jez. Ustrych a wsią Ruś rzeka ma charakter górski). Płynąc kajakiem można zobaczyć wiele ciekawych zabytków architektury. Łynę upodobał sobie ks. Karol Wojtyła (Jan Paweł II), który w 1958 roku wraz z grupą studentów latem uczestniczył w spływie kajakowym w górnym jej biegu. To właśnie podczas spływu dowiedział się o nominacji na biskupa krakowskiego. O tym wydarzeniu przypomina tablica pamiątkowa, zawieszona na dawnym kościele ewangelickim, a obecnie katolickim w Kurkach – informuje Encyklopedia Warmii i Mazur.