- Gmina Iłowo-Osada jest najbiedniejszą gminą wiejską w województwie warmińsko-mazurskim, zgodnie z najnowszym rankingiem czasopisma „Wspólnota”.
- Mimo niskiego wskaźnika zamożności, gmina ma bogate dziedzictwo przyrodnicze i historyczne, z licznymi zabytkami i terenami chronionymi.
- Gmina oferuje wiele atrakcji turystycznych, od zabytkowych kościołów po leśne ścieżki dydaktyczne i zalew "Ruda".
- Odkryj, co sprawia, że ta gmina, choć najbiedniejsza, wciąż przyciąga turystów i dlaczego warto ją odwiedzić!
Zamożność polskich samorządów. Nowy ranking "Wspólnoty"
Czasopismo "Wspólnota" od lat publikuje rankingi, w których pokazuje najbogatsze i najbiedniejsze samorządy w Polsce. Najnowsze zestawienie, podobnie jak w poprzednich latach, podzielono na sześć kategorii: miasta wojewódzkie, miasta na prawach powiatu, powiaty, miasta powiatowe, miasteczka oraz gminy wiejskie. O pozycji w rankingu decydowała zamożność liczona jako dochód budżetowy w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Pod uwagę wzięto dane za cały 2024 rok.
Z zestawienia pominięto wpływy z dotacji celowych, a dochody wpływające do budżetów zostały skorygowane na dwa sposoby. – Po pierwsze, odjęliśmy składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą - tak zwany podatek janosikowy. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodaliśmy skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych. Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji odnoszących się do podatków – wyjaśniono w opisie zestawienia. Skorygowane w ten sposób dochody podzielono przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.
W przypadku kategorii gminy wiejskie pierwsze miejsce ponownie zajął Kleszczów (woj. łódzkie), w którym w 2024 roku zamożność per capita (w przeliczeniu na jednego mieszkańca) wyniosła aż 35 603,05 zł. Na drugim końcu rankingu znalazła się natomiast gmina Jasło (woj. podkarpackie), gdzie wskaźnik zamożności wyniósł jedynie 4 144,05 zł.
Najbiedniejsza gmina wiejska w woj. warmińsko-mazurskim
Wśród wiejskich gmin województwa warmińsko-mazurskiego najwyższy poziom zamożności w przeliczeniu na mieszkańca odnotowano w gminie Grunwald (powiat ostródzki) – 7 528,49 zł. Na drugim miejscu uplasowała się Stawiguda (7 325,46 zł), a na trzecim Płoskinia (6 910,30 zł).
Na drugim biegunie zestawienia znalazła się gmina Iłowo-Osada, która uzyskała najniższy wskaźnik zamożności w regionie – 4 645,08 zł per capita. Dla porównania, rok wcześniej zajmowała ósme miejsce od końca, z wynikiem 4 044,58 zł.
Gmina Iłowo-Osada została utworzona w 1973 roku. Obejmuje obszar 103,77 km² i leży w sercu Zielonych Płuc Polski. Jej siedzibą jest wieś Iłowo-Osada. Ponad połowa powierzchni gminy znajduje się pod ochroną przyrodniczą. Gospodarka opiera się głównie na rolnictwie – użytki rolne zajmują 6494 ha, z czego ponad 81% stanowią grunty orne. Istotną rolę odgrywa również przemysł drzewny i meblarski, wykorzystujący lokalne zasoby leśne. Choć przemysł nie jest tu silnie rozwinięty, gmina dysponuje potencjałem turystycznym – czyste środowisko, krajobraz i bogactwo przyrody sprzyjają rozwojowi agroturystyki oraz wypoczynku na łonie natury. Ma też do zaoferowania wiele ciekawych atrakcji turystycznych.
Co warto zobaczyć w gminie Iłowo-Osada?
Do najcenniejszych zabytków należą:
- kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Białutach
- dwór z przełomu XIX i XX wieku w Gajówkach
- zabytkowa willa z II połowy XIX wieku przy ul. Jagiellońskiej wraz z ogrodem
- ewangelicko-augsburski dom modlitwy z 1912 roku przy ul. Wyzwolenia (obecnie budynek mieszkalny)
- wodociągowa, kolejowa wieża ciśnień z 1905 roku przy ul. Jagiellońskiej 11
- kościół pw. Matki Bożej Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie
- kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Narzymiu wraz z przykościelnym cmentarzem
- zespół dworski w Narzymiu wraz z parkiem
- zespół dworsko-folwarczny w Wierzbowie
Szlaki i atrakcje turystyczne:
- lokomotywa Ty45 – eksponat przy trasie 544 z Mławy do Działdowa
- zalew "Ruda" w miejscowości Mławka
- leśna ścieżka dydaktyczna „O czym szumi las” w Iłowie-Osadzie
- rezerwaty i pomniki przyrody
