Farszynki, dzyndzałki, plince. Te potrawu zjesz tylko na Warmii i Mazurach [ZDJĘCIA]

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 12 lipca 2019 r. Zupa przygotowywana jest na wywarze z wędzonego boczku oraz chudej kiełbasy. Pokrojoną w plasterki cebulę podsmaża się na smalcu. W tym czasie zalany wodą wędzony boczek, gotuje się przez około 30 minut na wolnym ogniu. Następnie dodaje się ziemniaki, pokrojoną włoszczyznę, podsmażoną cebulę, 5 ziarenek ziela angielskiego, mały liść laurowy oraz kiełbasę. Po ugotowaniu mięso należy wyjąć i pokroić w kostkę, a wywar przecedzić przez sito. Pokrojone mięso dodać do zupy i raz jeszcze zagotować. Kartoflanka doprawiana jest śmietaną, musztardą, solą, pieprzem oraz cukrem. Kiedyś głównym dodatkiem do kartoflanki była jedynie cebula, a pokrojoną na kawałki wędzonkę dodawano do potrawy tylko na specjalne okazje. Dawniej Mazurzy dodawali do zupy posiekaną kapustę kwaszoną, sporządzając tzw. „kwaśną kartoflankę”.

Produkt wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 12 lipca 2019 r. Smarowidło z gęsi to, odpowiednio doprawiony smalec z kawałkami mięsa lub mięsną masą. Około 50 gram gęsiego tłuszczu należy opłukać, wytrzeć i drobno pokroić. Tłuszcz trzeba stopić w rondlu na małym ogniu wraz z pokrojonymi pozostałymi kawałkami gęsiny. Gdy skwarki nabiorą złocistego koloru, dodaje się pokrojoną cebulę, jabłko i doprawia majerankiem. Całość miesza się drewnianą łyżką i delikatnie dosala. Gdy skwarki ściemnieją, smalec jest gotowy. Przelewa się go do kamionki lub słoików.

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 12 lipca 2019 r. Są to okrągłe placki ziemniaczane z twarożkiem śmietankowym. Do przygotowania mazurskiego dania należy oczyścić ziemniaki, obrać je i razem z cebulą zetrzeć na tarce. Do masy dodaje się jajko, sól, kminek, majeranek oraz szczypiorek. Uformowane plince o średnicy 10 cm, smaży się na głębokim oleju na 1cm grubości. Pomoćka przygotowywana jest z utartego i ugniecionego widelcem twarogu ze śmietaną. Do smaku doprawiona jest startą cebulą, czosnkiem, solą i pieprzem. Plince jadano także na słodko: z dodatkiem cukru, musu jabłkowego czy czarnych jagód, które popijano herbatą, mlekiem lub kakao.

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 12 lipca 2019 r. Do przygotowania potrawy marchew krojono w kostkę i gotowano na półmiękko w mleku z wodą i solą. Pokrojone w kostkę ziemniaki, dodawano do marchwi i gotowano do miękkości. Całość tłuczono tłuczkiem do ziemniaków i doprawiano do smaku solą oraz odrobiną cukru. Potrawę polewano tłuszczem ze skwarkami lub roztopionym masłem i posypywano natką pietruszki. Z czasem ta wiejska potrawa trafiła na salony. Podawano ją jako dodatek do dań mięsnych.

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 12 sierpnia 2019 r. Przepis na tę mazurską potrawę przywiozły ze sobą gospodynie przesiedlone po II wojnie światowej z Kresów Wschodnich. Farszynki wyglądałem przypominają kartacze. To ziemniaczane ciasto nadziewane mięsem mielonym. W odróżnieniu od kartaczy, farszynki smaży się, a nie gotuje. Ciasto przygotowywane jest z ugotowanych ziemniaków, które mieli się w maszynce do mielenia mięsa. Do sporządzenia ciasta potrzebny jest kilogram ugotowanych ziemniaków, mąka ziemniaczana, jaja i sól. Farsz przygotowywany jest z 30 dag gotowanego mięsa wieprzowego, jaj, cebuli oraz masła. Ciasto nadziane farszem, formowane jest na kształt niewielkich kotletów, które smaży się na smalcu, aż uzyskają złoty kolor. Farszynki świetnie komponują się z sosem kurkowym, sporządzanym z kurek smażonych na maśle i duszonych w śmietance. Odparowany i zgęstniały sos doprawiany jest solą, pieprzem oraz posiekaną natką pietruszki.

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 9 sierpnia 2019 r. Na Warmii i Mazurach wyróżnia się dwa rodzaje tych pierożków: dzyndzałki warmińskie, czyli małe pierożki z surowym mięsem wołowym przypominające litewskie kołduny oraz dzyndzałki z kaszą gryczaną - hreczką i ze skwarkami – skrzeczkami. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od charakterystycznych brzegów pieroga, w postaci długich uszu, tzw. „dzyndzli”.

Do przygotowania tradycyjnych dzyndzałków z hreczką i skrzeczkami potrzebna jest kasza gryczana, wędzony boczek, cebula, ugotowane jaja, z których przyrządzany jest wyrazisty farsz doprawiony solą i pieprzem. Natomiast ciasto na pierożki przygotowuje się z mąki pszennej, jednego żółtka, oleju, wody oraz soli. Na rozwałkowanym cieście o grubości około 2-3 cm wycina się krążki, wypełnia gryczanym farszem i na koniec zlepia się brzegi pieroga. Dzyndzałki gotuje się około 5 minut w osolonym wrzątku. Ugotowane pierożki, podawane są ze skrzeczkami sporządzonymi z pokrojonego w kostkę, podsmażonego boczku z czosnkiem, majerankiem, solą i pieprzem. Dzyndzałki warmińskie, podobnie jak litewskie kołduny, przyrządza się ze starannie oczyszczonej, zmielonej z łojem i cebulą, wołowiny. Należy delikatnie wyrobić masę, dodając jednocześnie jajko. Mięsne dzyndzałki, gotuje się we wrzątku około 5-7 minut i podaje w gorącym rosole lub czerwonym barszczu.

Klopsy królewieckie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 9 sierpnia 2019 r. Ich nazwa wywodzi się od miasta Królewiec. Do przyrządzenia tych pulpetów niezbędne jest najwyższej jakości mięso wieprzowo-wołowe. Oba rodzaje zmielonego mięsa, łączy się z dokładnie utartą cebulą oraz ugotowanymi i przetartymi ziemniakami. Do masy dodaje się sztywną pianę ubitą wcześniej z dwóch białek oraz kawałek czerstwego chleba namoczonego w wodzie, a całość doprawia się solą i pieprzem. Uformowane klopsy wkłada się do wrzącego bulionu z włoszczyzny lub do osolonej i zakwaszonej octem wody z listkiem laurowym. Pulpety gotuje się około 15 minut, po czym wyławia i przechowuje w cieple. Do gotującego się wywaru dodaje się niewielką ilość mąki wymieszanej ze śmietaną. Całość doprawia się do smaku masłem, sokiem z cytryny i odrobiną kaparów. Powstały sos należy odstawić od ognia i delikatnie wymieszać się z dwoma żółtkami. Klopsy królewieckie polane słodko-kwaśnym sosem, podawane są najczęściej z ziemniakami z wody w kawałkach z ogórkami lub marynowanymi buraczkami.

Potrawę wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 9 sierpnia 2019 r. Skrzydła indycze po pańsku były potrawą należącą do kuchni ziemiańskiej. Sporządzali ją przede wszystkim nadworni kucharze, którzy często pogłębiali swój kunszt kucharski we Francji.

Do przygotowania dania potrzeba 8 skrzydeł indyka, 1 litra wody, 10 dag świeżych pieczarek, 5 dag panierki, łagodnej musztardy, masła, świeżej natki pietruszki, cytryny, soli i pieprzu. Umyte skrzydła należy oczyścić, ugotować w osolonej wodzie i osuszyć. Drobno posiekane pieczarki miesza się z panierką. Ostudzone skrzydełka należy posolić, posmarować musztardą i otoczyć w pieczarkowej panierce mocno dociskając palcami. Pokropione masłem skrzydełka piecze się w 180ºC kilka razy odwracając. Upieczone skrzydła indycze dekoruje się świeżą natką pietruszki oraz plastrami cytryny.

Danie wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 16 października 2019 r. Do przygotowania potrawy potrzeba około 8 małych kiełbasek cielęcych, szklanki bulionu albo wody, pół szklanki ciemnego piwa, cebuli, włoszczyzny, dwóch goździków, ziela angielskiego, liścia laurowego, soku z cytryny, mąki ziemniaczanej, masła, cukru, soli oraz pieprzu, a także około 50 gram piernika.

Białe kiełbaski podsmaża się na rumiany kolor, najlepiej na smalcu lub maśle. Następnie gotuje się je w wywarze z piwa, wody i warzyw przez 15 minut na wolnym ogniu. Kiełbaski należy wyjąć, a wywar przecedzić, dodać utarty i wcześniej namoczony piernik a całość zagęścić mąką ziemniaczaną. Sos do smaku należy przyprawić cukrem, solą oraz sokiem z cytryny. Należy dodać 1 łyżkę masła. Kiełbaski z powrotem zanurza się w gorącym sosie i zagotowuje. Kiełbasę w piwie tradycyjnie podaje się z ziemniakami z wody oraz jarzynką z buraczków.

Ślimaki wpisano na Listę Produktów Tradycyjnych 31 stycznia 2020 r. Do przygotowania potrawy wykorzystywano różne rodzaje ślimaków, m.in. winniczki. Nawet obecnie przygotowuje się je według tradycyjnej receptury. Wieś Krasin koło Pasłęka słynie z hodowli ślimaków oraz z wyrobów z gliny. Glina, jako podłoże dla ślimaków, nadal występująca naturalnie w okolicy tej miejscowości, ma ogromne znacznie dla parametrów jakościowych mięsa ślimaków, których chów odbywa się tylko na wolnym wybiegu. Chwasty jadalne, głównie mniszek lekarski, służą im za pokarm, a poranna rosa uzupełnia wodę.